Tanrılar, satirler, periler, devler, sentorlar… Ardı arkası gelmeyen bir hayal dünyası, sonsuz bir kültür denizi: mitoloji. Peki ne demek mitoloji? İlk olarak kelime anlamına değinecek olursak Yunanca bir nevi masal anlamına gelen mythos ile söz anlamına gelen logos kelimelerinden oluşur mitoloji kelimesi (Can, 1997:1). Mitolojinin içinde yaşattığı kocaman dünya bu iki kelime ile gelir bu günlere. Biz de sizinle bugün bu dünyanın bir noktasını tartışmak, incelemek istiyoruz: Yunan Mitolojisi ve modern sanata etkisi.
Yunan Mitolojisi; Avrupa sanat ve edebiyatını, Çağdaş Sanat’ı etkileyen bir mitolojidir. Sadece Tanrılar ve onların güç savaşı değildir bu mitolojiyi önemli kılan. Su perisine kadar bütün mitolojik varlıklar bir noktada etkilemiştir sanatı, hayatı. Özellikle de Dionysos: Şarap tanrısı, özgürlük sembolü… Şarabın sadece sarhoş ediciliğine değil güzelliklerine de odaklanan Dionysos kıdemsiz bir tanrı da olsa Modern Sanat’ı en çok etkileyendir belki de. İki kişiliği olan Dionysos hem sevinç, coşku getirirken hem de acımasız ve kör edici bir öfkeyle de kuşatabiliyordu her yanı. Düzenli ve ihtişamlı tören seven tanrıların aksine Dionysos’a tapan kadınların belirli bir ibadet yerleri de yoktur, insanın özüne döndüğü doğada en doğal halleriyle yaşar ve aykırıdırlar. Kalıplar da zincirler de yoktur onlar için. Hiçbir Olympos Tanrısı’nda bulunmayan özgürlüğü ile sanata kuralsızlık getiren de O‘dur. Dionysos, Bağ Bozumu Tanrısı’dır aynı zamanda, O‘nun için düzenlenen bağ bozumu törenlerinde tragedya doğar, tiyatronun temelleri atılır ve birden Tiyatro Tanrısı kimliği de kazanır. Dünya Savaşları ile birlikte acılara karşı ortaya çıkan hırçın sanat da kaynağını Dionysos’un öfkeli kişiliğinden, saldırgan tavrından alır. Değişimin, yeniliğin simgesi olan Dionysos ekspresyonizmi yani dışavurumcu sanatı da böylece felsefesinde yaşatır.Aynı zamanda 1900’lü yıllarda etkisini göstermeye başlayan cinsiyet eşitliğini temel alan Feminist Sanat için de büyük bir kaynaktır çünkü Dionysos kadınlar için kuralsız ve özgür olabilecekleri bir ortam yaratır.
Sadece bir tanrısı ile bile bu kadar çok edebi sanat yaratan Yunan Mitolojisi karşımıza heykel, resim, film, müzik gibi sanatın farklı dallarında da çıkıyor konuştuğumuz dilde de. Hatta bilimde dahi yer bulmuştu kendisine mitoloji; psikoloji çalışmalarında, Sigmund Freud gibi bilim insanları da mitolojinin getirdiklerinden yararlanmış ve insanın iç dünyasını anlamak için mitleri incelemiştir. Mitoloji, geçmiş zamanlı değil her zaman var olacak olan bir kültürdür.
Yazar: İdil Coşkun
